Talak suresinin 12. ayetinde geçen "emrin bunlar (yer-gök) arasından inip durması" ne demektir?

Ayetin meali: 

“Allah O yüce Yaratıcıdır ki yedi kat göğü ve yerden de onların benzerini yaratmıştır. Allah’ın emri ve hükmü bunlar arasında inip durur ki, Allah’ın her şeye kadir olduğunu ve Allah’ın her şeyi ilmiyle ihata ettiğini, O’nun ilmi dışında hiçbir şey olmayacağını siz de bilesiniz.” (Talak, 65/12)

Ayette söz konusu edilen “Allah’ın emri”, iki şekilde yorumlanmıştır:

Birincisi: Buradaki "EMİR"den maksat, yedinci semanın yukarısından yeryüzüne inen Vahiydir. (Maverdî, ilgili ayetin tefsiri). 

Evet, Allah’ın gönderdiği vahiylerin yüksek derecelerine işareten “gökten iniyorlar” denir. Ve ilahî vahiyleri ihtiva eden kitaplara da -bu yüzden- “Semavî kitaplar” adı verilir. Vahiyler gökten indiği gibi, son karar kıldıkları mekân ise yeryüzüdür. Çünkü peygamberler ve muhataplar yeryüzü sakinleri olan insanlardır. 

İkincisi ise, burada yer alan “EMİR”den maksat Allah’ın kaza ve kaderidir. Alimlerin büyük çoğunluğu bu görüştedir. Buna göre, yedi kat göğün katmanlarından yeryüzünün en derin katmanlarına kadar, diğer bir ifadeyle evrenin bir köşesinden diğer köşesine, birucundan diğer bir ucuna kadar, varlık namına ne varsa, hepsi de Allah’ın kader ve kazası olarak Allah’ın emridir, işidir. (krş. a.g.e, a.y)

İster teşrii hükümler olan vahiyler olsun, ister tekvini hükümler olan kaza ve kaderin yansıması olsun, yer ile gök arasında cereyan eden bütün vahiyler ve ontolojik inşaların hepsi Allah’ın sonsuz ilim, kudret ve hikmetinin varlığına işarettir.