ELCEVAP:
Kur'ân,
● şu büyük kâinat kitabının ezelî bir tercümesi,
● tekvinî âyetleri okuyan çeşitli dillerin ebedî bir ter-cümanı,
● şu görünen ve görünmeyen âlem kitabının bir mü-fessiri,
● yerde ve gökte gizli olan İlâhî isimlerin manevî hazi-nelerinin keşfedicisi,
● hâdiselerin satırları altında gizli hakikatlerin anahta-rı,
● şu görünen âlemde gayb âleminin konuşan dili,
● şu görünen âlemin perdesi arkasında bulunan gayb âlemi tarafından gelen Rahman'ın ebedî iltifatının ve Sübhân'ın ezelî hitaplarının bir hazinesi,
● şu İslâmın mânevi âleminin güneşi, temeli, planı,
● âhiret âlemlerinin mukaddes haritası,
● Allah'ın zâtını, sıfatlarını, isimlerini, fiil ve işlerini a-çıklayan sözü, apaçık yorumu, kesin delili, parlak tercü-manı,
● şu insanlık âleminin eğiticisi,
● en büyük insanlık olan İslâmiyetin suyu ve ışığı,
● insanlığın hakikî hikmeti,
● insanlığı saâdete götüren hakikî mürşid ve kılavuz,
● insana hem bir şeriat kitabı,
● hem bir dua kitabı,
● hem bir hikmet kitabı,
● hem bir ibadet kitabı,
● hem bir emir ve davet kitabı,
● hem bir zikir kitabı,
● hem bir fikir kitabı,
● hem bütün insanların, bütün manevî ihtiyaçlarının kaynağı olacak çok kitapları içinde bulunduran tek, geniş ve mukaddes bir kitap,
● hem bütün evliyanın, sıddıkların, âriflerin, muhakkiklerin çeşitli meşreplerine, ayrı ayrı mesleklerine, her bir meşrebin zevkine lâyık ve o meşrebi aydınlatacak ve her bir mesleğin maksatlarına uygun ve onu tasvir edecek birer risaleyi meydana çıkaran mukaddes bir kütüphane hükmünde semavî bir kitaptır.
● Kur'ân, Arş-ı Âzamdan, İsm-i Âzamdan, her ismin âzam mertebesinden geldiği için,
● bütün âlemlerin Rabbi itibarıyla Allah'ın kelâmıdır;
● hem bütün varlıkların İlâhı unvânıyla Allah'ın fer-manıdır;
● hem bütün göklerin ve yerin Yaratıcısı nâmına bir hi-taptır;
● hem mutlak rububiyet yönünde bir konuşmadır;
● hem Sübhân'ın umumî saltanatı hesabına ezelî bir hutbedir;
● hem kapsamlı, geniş rahmeti açısından Rahman'ın il-tifat dolu bir defteridir;
● hem Yüce Allah'ın ihtişamının büyüklüğü dolayısıy-la, bazen başlarında şifre bulunan bir muhabere kitabıdır;
● hem İsm-i Âzamın muhitinden inerek Arş-ı Âzamın her tarafına bakan ve teftiş eden, hikmetler saçan mukad-des bir kitaptır.
