1- إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ “Biz onu Kadir gecesinde indirdik.”
“Biz onu Kadir gecesinde indirdik” derken, “O” zamirinden murat Kur’andır. Daha önceden Kur’an’dan bahis yapılmamışken böyle ifade edilmesi, tasrihe lüzum kalmayacak şekilde onun büyük olduğunu gösterir.
Ayetin devamında da, Kur’anın indirildiği zamanın büyüklüğü ifade edilmektedir:
2- وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ “Bildin mi nedir o Kadir gecesi?”
3- لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ “Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.”
Kur’anın nüzulü Kadir gecesinde başlamıştır.
Veya Allah Kadir Gecesinde Kur’anın tamamını elçi meleklerle dünya semasına indirmiştir. Sonra da Hz. Cebrail yirmiüç yıl boyunca parça parça Hz. Peygambere getirmiştir.
Denildi ki: Ayetin manası şöyle de olabilir: “Biz onu Kadir Gecesinin fazileti hakkında indirdik.”Kadir Gecesi, Ramazanın son on gününün tek gecelerindedir, belki de yirmiyedinci gecesidir.Kadir gecesinin gizli olması, o geceyi değerlendirmek isteyenin bu vesileyle çok geceleri ihya etmesi içindir.Bu geceye “Kadir Gecesi” denilmesi, şerefinden dolayıdır veya “Her hikmetli işe o gecede hükmedilir.” (Duhan, 4) ayetinin de işaret ettiği gibi, o gecenin mukadderatın takdir edildiği bir gece olmasındandır.[1>
“Bin aydan hayırlı olması” ise, ya bu bin ay çokluğu ifade eder.
Veya şu rivayette olduğu gibi, hakikati üzeredir:
“Hz. Peygamber, İsrailoğullarından birinin bin ay boyunca Allah yolunda silah taşıdığını, cihad ettiğini anlattı. Mü’minler onun hâline şaştılar ve onların amellerine nisbetle kendi amellerinin çok az olduğunu düşündüler.
Bunun üzerine onlara, bu mücahidin bin ayından daha hayırlı Kadir Gecesi verildi.
4- تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ “Melekler ve Ruh o gece Rablerinin izniyle, her iş için inerler.”
Ayet, bu gecenin niçin bin aydan daha hayırlı olduğunu beyan eder.
Meleklerin inmesi arza veya semayadır.
Veya mü’minlere yakın olmalarıdır.
İnmeleri, o yıl için takdir edilen her mesele hakkındadır.
5- سَلَامٌ هِيَ “O gece, bir selâmettir.”
Allah o gecede sadece kendisinde selâmet olan şeyleri takdir eder. Başka gecelerde ise, hem selâmet hem de belâ takdir eder.
Veya o gece, kendisinde meleklerin mü’minlere çokça selâm vermeleri sebebiyle selâmetli, selâmı bol bir gecedir.
حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ “Ta tanyeri ağarıncaya kadar.”
Hz. Peygamber şöyle buyurur: “Kadir sûresini okuyana Ramazanda oruç tutan ve Kadir Gecesini de ihya eden kimse gibi sevap verilir.
[1> Yani Kadir Gecesi, bir yönüyle “kader gecesidir.”