ÖLÇÜ VE TARTI
-Kıstas-Mizan; terâzi kantar, çeki gibi vezin mikyası demektir. Şerîat ve kanuna tecâvüz edip de haddinizi aşmayasınız. Mizansız iş yapmayasınız. Yahud maddî ve mânevî tartıda taşkınlık etmeyesiniz de Allâh Teâlâ’nın emirlerine, hükümlerine itaat ve hukuka riayet edesiniz. Eksik tartı kullanmayın. Hem de tartarken insaf ve adâletle dosdoğru tartın. Terâziyi su-i istismâl ile âhirette mizanınıza yazık etmeyin. (Elmalılı Tefsiri)
-Kıstas (a.i.); 1-büyük terâzi 2- ölçü.
-Mizan (a.i.vezn’den.c:mevâzin); terâzi, ölçü aleti, tartı, ölçek.
-Hem terâziler doğru olacak hem de ölçüm işlemleri!
6/ el-En’âm -152- Rüşdüne erişinceye kadar yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın. Ölçüyü ve tartıyı adâletle tam yapın. Biz herkesi ancak gücünün yettiği kadarıyla sorumlu tutarız. (Birisi hakkında) konuştuğunuz zaman yakınınız bile olsa âdil olun. ALLÂH’a verdiğiniz sözü tutun. İşte bunları ALLÂH size öğüt alasınız diye emretti.
7/ el-A’râf -85- Medyen halkına da kardeşleri Şu’ayb’ı Peygamber olarak gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! ALLÂH’a kulluk edin. Sizin için ondan başka hiçbir ilâh yoktur. Rabbinizden size açık bir delil gelmiştir. Artık ölçüyü ve tartıyı tam yapın. İnsanların mallarını eksiltmeyin. Düzene sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk etmeyin. İnananlar iseniz bunlar sizin için hayırlıdır.”
11/ Hûd -84- Medyen halkına da kardeşleri Şu’ayb’ı gönderdik. O da onlara: “Ey halkım!Yalnız ALLÂH’a ibâdet edin, çünkü sizin O’ndan başka ilâhınız yoktur. Hem ölçü ve tartıyı eksik tutmayın. Ben sizin bolluk içinde olduğunuzu görüyorum. Ama böyle devam edecek olursanız, sizi azabla kuşatacak olan bir günden korkuyorum.”
85- “Ey kavmim! Ölçüyü ve tartıyı adâletle tam yapın. İnsanların eşyâlarını (mallarını ve haklarını) eksiltmeyin. Yeryüzünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmayın.”
17/ el-İsrâ -35- Ölçtüğünüzde ölçmeyi tam yapın, doğru terâzi ile tartın. Bu daha hayırlı, sonuç bakımından daha güzeldir.
21/ el-Enbiyâ -47- Kıyamet günü için adâlet terâzileri kuracağız. Öyle ki hiçbir kimseye zerre kadar zulmedilmeyecek. (Yapılan iş) bir hardal tânesi ağırlığınca da olsa, onu getirip ortaya koyacağız. Hesap görücü olarak Biz yeteriz.
26/ eş-Şu’arâ -181- Ölçüyü tam yapın. Eksik verenlerden olmayın.”
182- “Dosdoğru terâzi ile tartın.”
183- “İnsanların mallarını ve haklarını eksiltmeyin. Yeryüzünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmayın.”
55/ er-Rahmân -7-8-9- Göğü yükseltti ve ölçüyü koydu. Ölçüde haddi aşmayın. Tartıyı adâletle yapın, terâziyi eksik tutmayın.
83/ el-Mutaffifîn -1-2-3-4- Alış verişte (ölçüde ve tartıda) hîle yapanların vay haline! Onlar insanlara karşı kendileri için ölçtüklerinde, tam ölçerler. Onlar için ölçtükleri veya tarttıklrı zaman eksik ölçüp tartarlar. Onlar, büyük bir gün; insanların, âlemlerin Rabbinin huzûrunda duracakları gün için diriltileceklerini sanmıyorlar mı?
